strona główna

PlatformaEdukacyjnaGaleriiAspekty

Jerzy Nowosielski

Katarzyna Haber
37'

Jerzy Nowosielski nazywał obraz posłańcem z innego wymiaru.

Mówił, że sztuka zjawia się tam, gdzie inne środki zawodzą, wówczas, gdy nie można w inny sposób wyrazić swych doznań i zamierzeń. 

Malarz nie wpisywał się w awangardy, nie rewolucjonizował, nie stworzył kanonu. Przeciwnie - stosował tradycyjny repertuar form i środków. Przeczuwając, że sztuka polska rozgrywa się między wschodem i zachodem, asymilował dziedzictwo prawosławia, a jednocześnie wpływy fowizmu, kubizmu, surrealizmu i abstrakcji geometrycznej. 

Gdybyśmy próbowali zaszeregować jego twórczość, musielibyśmy stwierdzić, że był malarzem ikon, nawet wówczas, gdy malował obrazy świeckie. Z ikon zaczerpnął estetykę – uporządkowanie, prostotę i jednoznaczność. Jego postacie są hieratyczne, malowane oszczędnie, niemal umownie, bez obserwacji anatomicznej. Z drugiej strony stanowią ikonowy negatyw poprzez brak twarzy, oczu i umowność dłoni. Cała uwaga kieruje się na ciało. 

Malarstwo Nowosielskiego jest w pewnym stopniu mroczne i infernalne, zawierające głęboki smutek. Być może wynika to z traumatycznych przeżyć artysty podczas wojny, gdy pierwszymi oglądanymi nagimi ciałami były zwłoki.

e-book do pobrania

Jerzy Nowosielski (1923-2011) urodził się w Krakowie. Jego ojciec był Łemkiem obrządku grekokatolickiego.

W 1940 rozpoczął naukę w Staatliche Kunstgewerbeschule. Przez 4 miesiące uczył się ikonopisarstwa w unickim klasztorze pod Lwowem. Po wojnie podjął studia na ASP w Krakowie. Przez krótki czas był asystentem Tadeusza Kantora. W 1950 wyjechał wraz z żoną do Łodzi, gdzie objął stanowisko kierownika artystycznego Państwowej Dyrekcji Teatrów Lalek, a od 1957 wykładowcy w PWSSP, ucząc projektowania tkanin dekoracyjnych i malarstwa. 

W 1961 powrócił do Krakowa i związał się zawodowo z krakowską ASP. Reprezentował Polskę na biennale w Wenecji i w São Paulo.

alt

Katarzyna Haber

Absolwentka historii sztuki UW, stypendystka ICOMOS IFLA University of York, wykładowczyni WSEiZ, kuratorka Galerii Kordegarda Narodowego Centrum Kultury, kuratorka Galerii Apteka Sztuki, organizatorka Festiwalu Warszawskich Galerii WarsawByArt, kuratorka i koordynatorka ok. 200 wystaw (m.in. J. Czapskiego we współpracy kuratorskiej z E. Skoczek, C. Norwida, B. Schulza i L. Cranacha, J. Hałasa, A. Strumiłły itd., Z. Herberta), autorka artykułów o sztuce (m.in. PAU PAN, Konteksty, katalogi, katalogi NCK w tym „Sztukmistrz” nagrodzony Nagrodą Feniksa 2022), scenarzystka TVP, rysowniczka i ilustratorka (m.in. Miłosz, Warszawa 2024).

Instagram

xs: ...-639